همانطور که می‌دانید کار فضانوردان در بیرون از ایستگاه یا سفینه فضایی است که با توجه به اینکه سرعت کمی دارد بسیار طولانی می‌باشد مانند توقف چند دقیقه‌ای کار برای استراحت یا دستشویی وجود ندارد. فضانوردان نیز باید رژیم غذایی مخصوصی استفاده کنند و تمامی دستورالعمل‌ها را به صورت دقیق مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند و تا پایان عملیات فضانوردی نیز امکان استفاده از سرویس بهداشتی را ندارد و یا پایان عملیات فضایی باید این وضعیت را تحمل کنند؛ اما در فضاهای خطرناک و پراسترس فضا، کمترین ناراحتی و مشکل می‌توانید باعث کاهش دقت و کارایی فضانوردان گردد.
عدم توجه به استفاده از سرویس بهداشتی اضطراری تنها مختص فضانوردان نیست بلکه خلبان‌های هواپیماهای دوربرد نظامی نیز هم به دلیل شرایط کاری که دارند ساعت‌ها در هوا پرواز می‌کنند، به همین دلیل مجبور هستند که دستشویی خود را تحمل کنند. در ناسا از زمان ماموریت‌های آپولو، هیچ کس به این نکته توجه نکرده بود با این حال مهندسان ناسا در حال تلاش برای طراحی لباس‌های فضایی جدید هستند که هم به کار ماموریت‌های قرن 21 بیاید و هم باعث آسایش و آرامش بیشتر فضانوردان باشد. از آنجایی که لباس‌های فضایی جدید، مشابه لباس‌های فضایی دهه‌های 1970 می‌باشد.
ویژگی‌های لباس‌های سیستم نجات خدمه اوراین
لباس‌های فضایی جدید تحت عنوان لباس‌های سیستم بقای خدمه اوراین شناخته شده‌اند. به این دلیل که فضانوردان آن‌ها را در سفینه فضایی اوراین می‌پوشند. اوراین نسل بعدی سفینه‌های سرنشین دار ناسا است که انسان‌ها را تا فضای بیرون از مدار زمین حمل می‌کنند. البته اوراین به مریخ سفر نمی‌کند؛ اما به قدری مقاومت دارد که انسان‌ها را به ماه یا سیاره‌های نزدیک برساند و مجدد به زمین برگرداند.
با توجه به اینکه اوراین مجهز به سرویس بهداشتی است؛ اما به این صورت نیست که لباس‌های جدید جایگزین توالت‌های سفینه باشد؛ ناسا به شکلی این لباس‌ها را طراحی کرده است که فضانوردان بتوانند در صورت حادثه اضطراری مثل کاهش فشار در سفینه یا پیش آمدن یا هر شرایط دیگری که آن‌ها مجبور هستند در این لباس‌ها بمانند کند، به مدت 6 روز در آن‌ها مقاومت کنند و نیازی به استفاده از سرویس بهداشتی سفینه نداشته باشند. از این لحاظ فضانوردان باید بتوانند بدون اینکه لباس‌هایشان را در بیاورند آب و غذا مصرف کنند و دستشویی کنند.
سیستم دستشویی برای بانوان فضانورد
لباس‌های فضانوردی جدید به شکلی طراحی شده است که دارای نوعی کیسه دفع است که مشابه آپولو است. قسمتی مشابه یک کاندوم در آن طراحی شده است که تا ادرار آقایان در آن جمع‌آوری شود. یکی از مهندسین ناسا به نام کریستین جانسون مطرح کرده است که سیستم جمع‌آوری ادرار برای بانوان در دست طراحی است و تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است.
خانم جانسون یکی از مسئولان طراحی و ساخت سیستم‌های داخلی اوراین و لباس‌های فضانوردان است او مطرح می‌کند: واضح است که به دلیل آناتومی و شکل هندسی بدن، طراحی این سیستم برای بانوان کمی مشکل‌تر خواهد بود. با این حال باید به فکر مسائل دیگری مانند دوره ماهانه بانوان هم باشیم.
البته برای جلوگیری از بروز این دست از مشکلات می‌توان با مصرف قرص‌های ضدبارداری آن را کنترل کرد، اما با توجه به اینکه ناسا قصد ندارد که با چنین دستورالعمل‌هایی کنترل بانوان را بر مشکلات شخصی‌شان تحت تاثیر قرار دهد. ناسا با تحقیق و بررسی در مورد زمینه‌های مختلف مانند صنعت کمپینگ است که می‌تواند مشکلات لباس‌های فضایی را حل کند. آن‌ها نیز در حال بررسی روش‌های مختلف فضایی برای استفاده از سرویس بهداشتی در نقاط غیر معمول مثل طبیعت زیبا و دیدنی هستند.
ناسا درباره طراحی این نوع لباس‌ها تا حدی سکوت کرده است، لذا می‌توان گمان کرد که نتیجه نهایی مشابه به ابزاری خواهد شد که زنان خلبان از آن استفاده می‌کنند. لباس فضانوردی مهم‌ترین نیاز فضانوردان برای کیهان‌نوردی است که بایستی خصوصیاتی مانند راحتی، نگه‌داشتن دمای بدن، سبکی، کنترل فشار و غیره را داشته باشد.
لباس‌های فضانوردی
برای سفر کردن به فضا شما باید لباس مخصوص داشته باشید تا از خود محافظت کنید همچنین آرامش شما را فراهم کند. نه شکلی که شما از تشعشعات کیهانی، سرما و گرما در امان نگه دارد و مواد غذایی، آب و اکسیژن برای شما تهیه شود. در حال حاضر فضانوردان مجموعه‌ای از لباس‌های فضایی مختلفی را در دسترس دارند که هر کدام از آن‌ها برای کار و فضاهای مخصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالت کلی لباس‌های فضایی دارای سیستم‌های فضایی پیچیده‌ای هستند که از پوشاک، سیستم‌های زیست محیطی و تجهیزات می‌باشند و به نحوی طراحی شده‌اند که بتوانند از فضانوردان در محیط خشن فضا محافظت کنند.
اهمیت استفاده از لباس فضانوردی
همانطور که می‌دانید اگر انسان بدون استفاده از فضانوردی وارد فضا شود به عواقب خطرناک و دردناکی دچار خواهد شد؛ زیرا اگر زمانی بلافاصله در معرض پرتاب شهاب سنگ‌های ریز کشته نشود مسلماً با کمبود اکسیژن روبرو می‌شود و جان خود را از دست خواهد داد؛ زیرا با توجه به شرایط جوی که تقریباً برابر صفر است. از همین رو تمامی گازهای بدن منبسط شده و از منافذ آن بیرون خواهند آمد و صرفاً ظرف مدت 15 ثانیه فرد هوشیاری خود را از دست می‌دهد و بعد از گذشت 4 دقیقه جان خود را از دست می‌دهد.
مشخصات لباس فضانوردی
لباس فضانوردی از چند لایه طراحی شده است که در برابر خلأ و بمباران شهاب‌های ریز محافظت می‌کند. لایه اول از هفت لایه الیاف ریز بافت پلاستیکی تشکیل شده است که مقاومت و استحکام بالایی دارد و امکان سوراخ شدن یا پاره شده آن بسیار کم است. لایه بعدی از 5 لایه عایق آلومینیومی ساخته شده است. یکی از این لایه‌ها که از جنس الیاف ریز بافت نایلونی است متصل به یک مخزن اکسیژن است که کار آن ایجاد فشار جوی متناسب در داخل لباس است؛ که درونی‌ترین لایه لباس فضانوردی مربوط به عبور مایعات خنک‌کننده و تهویه است.
دستگاه نگهدارندِ لباس یک لیتر فضا دارد که فضانوردان قبل از هر راهپیمایی فضایی رژیم غذایی مخصوصی را رعایت می‌کنند تا در هنگام راهپیمایی نیازی به عمل دفع نداشته باشند. پیش از وارد شدن به اورلان فضانوردان لباس مخصوص دیگری را تن می‌کنند. این نوع لباس یک تکه که مانند لباس توری است که شبکه پیچیده‌ای است از لوله‌های مویین که برای گردش مایعات و اکسیژن و دی‌اکسید کربن بسیار مناسب است. در قسمت مفصل شانه سه حلقه تو در تو تعبیه شده است که فضانورد بتواند دست خود را به راحتی حرکت دهد. این حلقه‌ها در قسمت کمر، آرنج، مچ دست، زانو، باسن و مچ پا تعبیه شده‌اند تا فضانوردان بتوانند در خارج از سفینه به راحتی حرکت کنند.
سیستم ارتباطی خارج از سفینه، یک رادیوی دو جانبه برای ایجاد ارتباط و همچنین یک دستگاه سنجش ضربان قلب است. دو الکترود در قسمت سینه و پشت فضانورد برای این منظور تعبیه شده است که اطلاعات لازم را به زمین مخابره می‌کند. سیستم احتیاط و هشدار، دستگاه‌های تولید فشار، آب و اکسیژن را محاسبه می‌کنند و این اطلاعات به زمین می‌فرستند. به عنوان مثال زمانی که میزان فشار به میزان خطرناکی افت پیدا کند یا میزان دی‌اکسید کربن افزایش یابد آژیر هشدار به صدا در می‌آید.
دستگاه نمایش و کنترل که روی سینه لباس فضایی طراحی شده وضعیت آب، اکسیژن و سیستم‌های برق و ارتباط را به فضانورد نمایش می‌دهد. بر روی لباس کلیدها و شیرهای مخصوص نیز طراحی شده است که به سرنشینان سفینه‌ها کمک می‌کند تا بتوانند تنظیمات مناسبی را انجام دهند. به این شکل که فضانوردان با یکی از شیرها می‌توانند درجه حرارت لباس را تنظیم کنند همچنین جریان آب را نیز کم و زیاد کنند و با شیر دیگر سیستم یدکی اکسیژن را در صورت ایجاد وضع اضطراری فعال کنند.
بر روی آستین لباس فضانوردان در ناحیه مچ، آینه‌ای تعبیه شده است که فضانورد با استفاده از این آینه می‌تواند دستگاه‌های نمایش و کنترل را مشاهده کند، چون نمی‌تواند مانند زمین گردن خود را خم کند. نوشته‌هایی که بر روی دستگاه است به صورت معکوس نمایش داده می‌شود تا کیهان‌نورد آن‌ها را به شکل واقعی مشاهده کند. برای این منظور در ایستگاه بین‌المللی آلفا، روس‌ها نمونه دیگری از لباس‌های فضایی را طراحی کرده‌اند که در حال حاضر لباس مشترک «روسی-اروپایی قرن 2000″ و به صورت اختصار» سی.کاوک. د 2000″ گفته می‌شود. این لباس محصولی مشترک بین دانشمندان روسیه و فرانسه است.
دیدگاه خود را ثبت کنید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.